Mua nhà giá cao nhưng thu nhập thấp có nên không?

1. Áp lực sở hữu nhà sớm – Tâm lý chung của người trẻ

Trong xã hội hiện đại, sở hữu nhà không chỉ là nhu cầu ở mà còn là một cột mốc khẳng định sự ổn định và trưởng thành. Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy: giá nhà tại các thành phố lớn đã vượt xa thu nhập trung bình của người dân. Một căn hộ 2 phòng ngủ tại TP.HCM hoặc Hà Nội hiện có giá trung bình từ 2,5 - 5 tỷ đồng, trong khi mức thu nhập phổ biến của người trẻ chỉ từ 10 – 20 triệu/tháng.

Trước áp lực tăng giá bất động sản, nhiều người quyết định "cắn răng" mua nhà dù thu nhập chưa đủ mạnh, dẫn đến cảnh sống trong nợ nần, cắt giảm chi tiêu tối đa để trả góp hàng tháng. Nhưng liệu đây có phải là lựa chọn đúng đắn?

2. Mua nhà vượt khả năng tài chính – Những hệ lụy bạn phải lường trước

Tỷ lệ nợ xấu tăng cao:

Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, nhóm vay mua nhà cá nhân đang chiếm tỷ trọng lớn trong nợ xấu tăng cao vài năm gần đây, đặc biệt là nhóm thu nhập thấp, vay dài hạn. Việc mua nhà vượt khả năng thường đi kèm với tỷ lệ trả nợ cao (trên 50% thu nhập), khiến người vay dễ rơi vào khủng hoảng tài chính nếu có biến cố bất ngờ.

Ảnh hưởng chất lượng sống hàng ngày:

Khi bạn dành phần lớn thu nhập để trả nợ, mọi chi tiêu đều phải tính toán kỹ lưỡng: ăn uống tiết kiệm, hạn chế du lịch, không dám tiêu xài cho những nhu cầu thiết yếu. Áp lực tài chính kéo dài dễ dẫn đến mệt mỏi, stress, mâu thuẫn trong gia đình.

Mất khả năng xử lý rủi ro:

Người thu nhập thấp thường không có quỹ dự phòng. Nếu bất ngờ mất việc, ốm đau, hoặc lãi suất tăng, khoản vay mua nhà sẽ trở thành gánh nặng, dẫn đến việc phải bán tháo nhà, mất vốn và rơi vào cảnh nợ chồng nợ.

3. Khi nào mua nhà dù thu nhập thấp là lựa chọn chấp nhận được?

Không phải ai thu nhập thấp cũng phải tạm dừng giấc mơ an cư. Trong một số trường hợp sau đây, bạn có thể cân nhắc mua nhà nếu tính toán hợp lý:

Có khoản tiết kiệm đủ lớn:

Nếu bạn đã tích lũy được ít nhất 30 – 50% giá trị căn nhà, gánh nặng vay sẽ giảm đáng kể. Việc trả nợ trong 10 – 15 năm tiếp theo sẽ trở nên khả thi hơn, đặc biệt nếu thu nhập có xu hướng tăng dần theo thời gian.

Nhận được sự hỗ trợ từ người thân:

Nhiều bạn trẻ có bố mẹ sẵn sàng hỗ trợ một phần tiền mua nhà hoặc đứng tên vay ngân hàng giúp, giúp tăng tỷ lệ xét duyệt khoản vay và giảm áp lực trả nợ ban đầu.

Mua nhà có giá tốt, vị trí tiềm năng:

Nếu bạn tìm được bất động sản dưới giá thị trường hoặc ở khu vực đang phát triển (có cơ hội tăng giá mạnh trong 3-5 năm tới), việc mua sớm có thể giúp bạn vừa tiết kiệm chi phí vừa có tài sản đầu tư hiệu quả.

4. Những nguyên tắc tài chính cần nắm trước khi quyết định vay mua nhà

Áp dụng nguyên tắc 3-3-4:

Đây là công thức vàng trong tài chính cá nhân khi muốn mua nhà:

• 3: Bạn nên có ít nhất 30% giá trị căn nhà là tiền tiết kiệm

• 3: Mỗi tháng trả nợ vay không vượt quá 30% thu nhập

• 4: Tổng chi tiêu sinh hoạt không quá 40% thu nhập

Nếu bạn không đạt được những con số này, việc vay mua nhà tiềm ẩn rủi ro cao.

Tính toán khả năng trả nợ theo kịch bản xấu nhất

Hãy tự hỏi: "Nếu tôi thất nghiệp trong 3 tháng, tôi có đủ tiền để trả góp và sinh hoạt không?" Nếu câu trả lời là không, bạn chưa nên mua nhà.

5. Giải pháp nếu bạn thực sự muốn mua nhà dù tài chính còn yếu

Mua nhà nhỏ trước – đổi nhà lớn sau:

Thay vì cố gắng mua căn hộ 3 phòng ngủ trong trung tâm, bạn có thể chọn căn studio, 1PN ở vùng ven hoặc tỉnh lân cận. Sau vài năm tích lũy và tăng thu nhập, bạn có thể bán lại và đổi sang nơi ở tốt hơn.

Tận dụng gói vay lãi suất ưu đãi:

Nhiều ngân hàng triển khai gói vay mua nhà dành cho người trẻ, cán bộ công chức, với lãi suất cố định thấp trong 2 – 3 năm đầu. Bạn nên chọn những chương trình này để giảm áp lực giai đoạn đầu.

Chia sẻ gánh nặng tài chính:

Nếu bạn đã lập gia đình, hãy tính toán vay mua nhà chung với vợ/chồng. Trường hợp độc thân, bạn có thể mua nhà chung với bạn bè, người thân để cùng trả góp.

6. Nên thuê nhà hay mua nhà khi thu nhập thấp?

Thuê nhà không đồng nghĩa với "không ổn định". Trong nhiều trường hợp, thuê nhà là lựa chọn tài chính thông minh hơn khi:

• Bạn cần sự linh hoạt về nơi sống, công việc

• Chưa có nguồn thu nhập ổn định

• Giá thuê rẻ hơn rất nhiều so với chi phí vay mua

Số tiền tiết kiệm được từ việc không trả góp có thể dùng để đầu tư, học thêm kỹ năng, tăng thu nhập, sau này mua nhà dễ dàng hơn.

7. Lời khuyên thực tế từ chuyên gia tài chính

“Thị trường bất động sản không chạy trốn bạn, chỉ cần bạn có kế hoạch tài chính rõ ràng và kiên nhẫn, bạn sẽ mua được căn nhà mơ ước. Đừng để sự nôn nóng khiến bạn chọn sai thời điểm, sai sản phẩm, sai chiến lược.”
— Trần Hữu Minh, Chuyên gia tài chính cá nhân

8. Kết luận: Mua nhà là mục tiêu, nhưng không phải bằng mọi giá

Việc mua nhà giá cao nhưng thu nhập thấp có nên hay không còn phụ thuộc vào kế hoạch tài chính, khả năng trả nợ và mức độ sẵn sàng đối mặt với rủi ro. Hãy ưu tiên sự an toàn tài chính của bản thân và gia đình trước khi đưa ra quyết định quan trọng này.

---

Xem thêm

• Cẩm nang Bất Động Sản

• Tin tức thị trường Bất Động Sản